Sam Goudsmit

Martijn van Calmthout dook in de onlangs vrijgegeven archieven van wetenschapper Sam Goudsmit en schreef een biografie die leest als een spannend jongensboek Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog waren de geallieerden ervan overtuigd dat de nazi’s aan een atoombom werkten en daarmee alsnog de oorlog zouden winnen. Een Amerikaans team van militairen, geheim agenten en wetenschappers ging, in het kielzog van de oprukkende geallieerden, op zoek naar Hitlers atoombom. Het was een race tegen de klok. De Nederlands-Amerikaanse natuurkundige Sam Goudsmit was hoofd van dit onderzoeksteam. Goudsmits speurtocht leidde hem langs laboratoria en archieven, en hij sprak met wetenschappers die hij nog van voor de oorlog kende. Door zijn gesprekken met oud-collega’s hoorde hij als een van de eersten hoe het leven was geweest onder het Hitler-regime. Ontluisterend was voor hem dat de ooit zo toonaangevende Duitse wetenschap door het naziregime vleugellam was geraakt. Zijn zoektocht door Europa bracht hem ook naar zijn ouderlijk huis in Den Haag – het was verlaten en ontmanteld. Zijn Joodse ouders hadden de oorlog niet overleefd.Sam Goudsmit is een levendige en vlot geschreven biografie vol heldenmoed, tragiek en leiderschap. Met deze biografie wordt een belangrijk hoofdstuk toegevoegd aan de geschiedschrijving over de Tweede Wereldoorlog.