Mannen van gezag

Op 13 februari 1849 betraden voor het eerst rechtstreeks gekozen volksvertegenwoordigers de Tweede Kamer. Het jaar daarvoor had Thorbecke de grondwet gewijzigd. Waar de oude Kamer weinig te vertellen had, kreeg de Tweede Kamer met de invoering van de ministriële verantwoordelijkheid en tal van parlementaire machtsmiddelen nieuwe mogelijkheden om invloed uit te oefenen op het landsbestuur. Maar de Tweede Kamerleden nieuwe stijl hadden nog geen idee hoe ze dat moesten doen. Ze kenden elkaar niet, laat staan dat zij wisten hoe het er in het parlement aan toe hoorde te gaan.

Jouke Turpijn laat aan de hand van hun woorden en daden zien hoe de parlementariërs in veertig jaar van de Tweede Kamer het gezaghebbende instituut hebben gemaakt dat zij nu is. Deze Mannen van gezag vonden met vallen en opstaan onze parlementaire cultuur uit en stonden aan de basis van allerlei spelregels, tradities, instrumenten en mores die nog altijd in gebruik zijn. Daarbij wonnen persoonlijke en opportunistische motieven het dikwijls van ratio, idealisme en het algemeen belang, zoals Thorbecke die oorspronkelijk met zijn grondwetswijziging had beoogd.