De constitutionele orde van het Koninkrijk der Nederlanden

Onder redactie van en ingeleid door prof. dr. Ernst M.H. Hirsch BallinOp 10 oktober 2010 is een ingrijpende wijziging van het op 15 december 1954 ondertekende Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden in werking getreden. Het meest opvallende kenmerk daarvan is dat Curaçao en Sint Maarten de status van land in het Koninkrijk hebben verkregen, naast het al in 1986 verzelfstandigde Aruba. Dit betekende het einde van het land de Nederlandse Antillen en dus ook van de opmerkelijke deels constitutionele, deels organieke wet die als Eilandenregeling Nederlandse Antillen (ERNA) al sinds 1951 van kracht was en sindsdien vele malen herzien. De drie eilanden die geen land werden - Bonaire, Sint Eustatius en Saba, afgekort BES - gingen vanaf datzelfde moment als openbare lichamen deel uitmaken van het Nederlandse staatsbestel. 10 oktober 2010 is niet alleen de einddatum van een langdurig herzieningsproces, maar ook het beginpunt van verdere ontwikkelingen. De constitutionele verankering van de in 2010 tot stand gekomen veranderingen wordt pas goed zichtbaar als men verder kijkt dan de tekst van het Statuut (wat trouwens altijd al gold voor het staatsrecht van het Koninkrijk). Wie het constitutionele bestel van het Koninkrijk wil doorgronden, moet het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, de vier grondwetten, de wet die de status van Bonaire, Sint Eustatius en Saba regelt, een reeks organieke rijkswetten en de relevante bepalingen van de Europese Unie in onderlinge samenhang kunnen raadplegen. Al deze documenten zijn te vinden in de voorliggende bundel, die daarmee op dezelfde manier van nut wil zijn als de tientallen jaren lang gebruikte tekstuitgave van de basisregelingen, getiteld "De Rechtsorde in het Koninkrijk der Nederlanden". Na 1986 was deze bundel niet meer herzien.